Bảo tàng Hà Nội thành lập và trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội theo Quyết định số 592/QĐ-UBND ngày 04 tháng 02 năm 2009. Mùa thu tháng 10 năm 2010 công trình tòa nhà bảo tàng được khánh thành trong dịp kỉ niệm đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.
Tọa lạc trên đường Phạm Hùng và nằm trong cụm các công trình có kiến trúc độc đáo nhất của Thủ đô, ngay cạnh Trung tâm hội nghị Quốc gia, Cung triển lãm kiến trúc quy hoạch xây dựng quốc gia, khách sạn JW Marriot, Bảo tàng Hà Nội nhìn từ xa như một viên kim cương bừng sáng cả một góc phía Tây của thành phố. Với khuôn viên rộng rãi hơn 50.000m2, tòa nhà gồm bốn tầng nổi và hai tầng hầm, chiều cao 30.7m, diện tích xây dựng 11.952m2, diện tích sàn xây dựng 30.208m2, chính khuôn viên rộng rãi và kiến trúc độc đáo đó đã làm cho bảo tàng trở thành một điểm đến quen thuộc của khách tham quan trong và ngoài nước khi nhắc đến thủ đô Hà Nội.
Hệ thống trưng bày trong nhà:
- Cổ vật tiêu biểu.
- Cổ vật Việt Nam.
- Cổ vật nước ngoài.
- Ký ức tháng Mười.
- Triển lãm ảnh Hà Nội xưa và nay.
- Sưu tập hiện vật chất liệu gỗ.
- Sưu tập hiện vật của nhà sưu tập tư nhân Vũ Tấn.
- Sưu tập hiện vật chất liệu đồng.
- Các chuyên đề ngắn hạn.
Hệ thống trưng bày ngoài trời:
- Trưng bày chuyên đề Làng nghề, phố nghề tại khu nhà phố cổ.
- Khu vực trò chơi dân gian và lễ hội truyền thống.
Lịch sử Bảo tàng Hà Nội:
Nằm trên đường Phạm Hùng, ngay cạnh Trung tâm hội nghị quốc gia, Bảo tàng Hà Nội – một trong những công trình quan trọng khánh thành nhân đại lễ 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội – là nơi tái hiện Hà Nội xưa và nay với hàng ngàn hiện vật liên quan đến thủ đô ngàn năm văn hiến.
Với diện tích khuôn viên hơn 50.000m2 và gần 12.000m2 đất xây dựng công trình, đây là bảo tàng lớn và hiện đại nhất cả nước. Nhìn từ xa, Bảo tàng Hà Nội gây ấn tượng mạnh với thiết kế kiến trúc độc đáo theo chiều kim tự tháp ngược.Bảo tàng có sáu tầng, bao gồm bốn tầng nổi và hai tầng hầm, diện tích các tầng dần thu nhỏ lại theo thứ tự từ trên xuống dưới.
Bảo tàng tạo ấn tượng với khách tham quan bởi vẻ bề thế, thiết kế hiện đại, tiện lợi. Du khách có thể lên các tầng khác bằng thang máy hoặc bằng cầu thang bộ được thiết kế thành một vòng xoáy tròn phía trong bảo tàng.Ngay khi bước chân vào tầng một, khách du lịch sẽ được chiêm ngưỡng “cột rồng bách thảo” – ngọn đèn lớn chiếu sáng giữa phòng nổi bật hình rồng bay uy nghiêm.
